سلامت نیوز:ه برخی از اقلامی که میتوانند به لحاظ ارزش غذایی در سبد مصرفی خانوارها جایگزین یکدیگر شوند نیز تفاوت قیمت را به نحوی تجربه میکنند که قابلیت جایگزینی ندارد و گاها به حذف آن اقلام در سبد خانوار میانجامد.در این میان دولت باید در این زمینه چارهاندیشی کند و راهکارهایی را بیابد که در کنار کنترل تورم، آثار کاهش نرخ تورم در هزینه سبد مصرفی آنها نیز بهخوبی نمود یابد، در غیراین صورت ممکن است برخی اقلام از سبد مصرفی خانوارها حذف شوند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه شرق، با آنکه از شیب افزایش قیمتها در دولت یازدهم کاسته شده اما هنوز هم سبد معیشتی خانوار شاهد رشد قیمت برخی از اقلام خوراکی تا بیش از صددرصد است. این را میتوان از لابهلای گزارش بانک مرکزی که بهتازگی بر خروجی تارنمای این بانک قرار گرفته، فهمید. این گزارش متوسط قیمت ٤٠ قلم کالای خوراکی در سطح شهر تهران را نشان میدهد. از این ٤٠ قلم کالا که در ١١ گروه خوراکی طبقهبندی شدهاند ٢٧ قلم کالا در مقایسه با هفته مشابه سال قبل با افزایش قیمت مواجه شدهاند. قیمت برخی از این کالاها مانند گوشت گوسفندی با هشتدهم درصد افزایش مواجه شده و در مقابل هندوانه با ١٢٩درصد افزایش قیمت روبهرو شده است. البته شاید نبود فصل، گرانی قابلتوجه این قلم کالا را توجیه کند اما نارنگی که میوهای زمستانی است هم سرنوشتی چون هندوانه دارد. این میوه در مقایسه با سال قبل رشدی بیش از صددرصد را تجربه کرده است.
در میان اقلامی که قیمت آنها منتشر شده ١٠ کالا را میتوان یافت که قیمت آنها با کاهش مواجه شده است. نکته قابلتامل در این زمینه این است که کاهش قیمت این ١٠ کالا همه کمتر از ١٥درصد بوده در حالیکه بیشتر افزایشها بیش از این رقم است. برای نمونه بیشترین کاهش قیمت که در این فهرست رخ داده، مربوط به نخود است که ٧/١٤درصد گزارش شده است. لپه نخود هم دیگر کالای خوراکی خانوار است که حدود ٣/١٠درصد نسبت به سال گذشته کاهش قیمت داشته است. دیگر کاهشهایی که در این فهرست مشاهده میشود همگی زیر ١٠درصد هستند. این موضوع نشان میدهد هنوز زور گرانی بر ارزانی در این سبد غذایی میچربد. تنها دو قلم کالا نسبت به روزهای مشابه سال قبل بدون تغییر قیمت مشاهده میشوند. تخممرغ و کره پاستوریزه همچنان در مغازههای سطح شهر با قیمت سال گذشته به فروش میرسند. بهجز این، یک قلم کالای دیگر یعنی برنج وارداتی غیرتایلندی وجود دارد که بانک مرکزی محاسبه درصد تغییر قیمت آن را امکانپذیر ندانسته اما قیمت آن را برای هر کیلو پنجهزارو٥٠٠تومان اعلام کرده است.
نکته دیگری که از لابهلای این آمار میتوان یافت، این است که از ١١ گروه خوراکی (لبنیات، تخممرغ، برنج، حبوب، میوههای تازه، سبزیهای تازه، گوشت قرمز، گوشت مرغ، قند و شکر، چای و روغن نباتی) هفت گروه با افزایش قیمت و سه گروه با کاهش قیمت مواجه شدهاند و یک گروه بدون تغییر همچنان مانند قیمتهای جاری در روزهای ابتدایی فصل زمستان به فروش میرسند. تمامی این افزایش و کاهشها در شرایطی رخ میدهند که تورم در مسیر نزولی افتاده و به روایت بانک مرکزی در آذر سالجاری به ٢/١٧درصد کاهش یافته است. البته پیشبینیهای دولتمردان نشان میدهد تورم تا پایان سال به کمتر از ١٥درصد برسد و به همین دلیل هم مذاکرات سهجانبه افزایش دستمزد سال آتی حول محور ١٤درصد میگردد. در گزارشی که بهتازگی از سوی کانون شوراهای اسلامی کار استان تهران منتشر شد، هزینه ماهانه یک خانوار چهارنفره کارگری در شهر تهران حداقل ١/٣میلیون و حداکثر ٦/٣میلیونتومان است. از این رقم بین ٩٠٠هزار تا یکمیلیونتومان هرماه صرف تامین هزینههای خوراکی میشود. در حالیکه حداقل حقوق یک کارگر ٦٠٩هزارتومان است که کفاف خورد و خوراک یک خانوار را هم نمیدهد. پیشتر علی ربیعی گفته بود، حداقل حقوقی که کارگران میگیرند یکمیلیونتومان در ماه است که اگر این را نیز مبنا قرار بدهیم تنها هزینه خورد و خوراک این خانوار را شامل میشود.
خطر حذف اقلام غذایی از سبد مصرفی خانوارها
مهدی تقوی، اقتصاددان
بسیاری از اقلام غذایی سبد خانوار افزایش قیمت داشتهاند. این افزایش قیمت، با توجه به وجود تورم در اقتصاد کشور طبیعی است. یعنی نمیتوان انتظار داشت حالا که تورم کاهش یافته است، تمامی اقلام ارزان شوند یا قیمت آنها تغییر نکند. اما افزایش قیمتهای مواد غذایی بههمراه کاهش قدرت خرید مردم و منابع درآمدی آنها میتواند تاثیرات مخربی بههمراه داشته باشد. درآمدهای «اسمی» خانوارها به اندازه تورم افزایش نیافته است و به این ترتیب، خانوارهای شهری نتوانستهاند مخارج مصرفی خود را در مقایسه با تورم افزایش دهند. براساس نظریات پایهای اقتصاد خرد، افراد در شرایط «کاهش منابع درآمدی»، تلاش میکنند از مصرف کالاها و خدمات با «کشش درآمدی بالا» یعنی اقلام «غیرضروری» یا «لوکس» کم کنند و مخارج خود را به سمت مصرف کالاهای با «کشش درآمدی پایین»؛ یعنی اقلام «ضروری» متمایل کنند. اما در این میان محصولاتی مانند نان هم وجود دارد که «کششناپذیر» هستند. به این معنی که افزایش قیمت آنها منجر به کاهش تقاضا نمیشود و همواره همان میزان تقاضا برای آن محصول وجود دارد. چهبسا با کاهش درآمد خانوارها تقاضا برای این قبیل محصولات افزایش هم پیدا کند. ما در هشتسال دولت گذشته شاهد آن بودیم که کیفیت زندگی بسیاری از مردم نسبت به مصرف کالاهایی همچون گوشت، مرغ و برنج یا حتی میوهها، بهشدت کاهش یافته و آنها در شرایطی بهسر میبرند که دیگر به کیفیت کالای مصرفی چندان توجهی نداشته و در برخی از موارد، تنها به بودن این کالا در سبد مصرفی خود توجه دارند.
نکته حایزاهمیت در این میان این است که برخی از اقلامی که میتوانند به لحاظ ارزش غذایی در سبد مصرفی خانوارها جایگزین یکدیگر شوند نیز تفاوت قیمت را به نحوی تجربه میکنند که قابلیت جایگزینی ندارد و گاها به حذف آن اقلام در سبد خانوار میانجامد. بهعنوان مثال، تخممرغ و حبوب که منابعی از پروتئین هستند، میتواند جایگزین گوشت و مرغ شود، اما نکته اینجاست که افزایش قیمت این اقلام نیز دیگر استفاده از آن در سبد مصرفی خانوارها را به میزان استاندارد، توجیهپذیر نمیکند و بنابراین برخی از شهروندان میگویند میزان مصرف این اقلام را در مصارف هفتگی و ماهانه خود نسبت به گذشته، کاهش دادهاند. در این میان دولت باید در این زمینه چارهاندیشی کند و راهکارهایی را بیابد که در کنار کنترل تورم، آثار کاهش نرخ تورم در هزینه سبد مصرفی آنها نیز بهخوبی نمود یابد، در غیراین صورت ممکن است برخی اقلام از سبد مصرفی خانوارها حذف شوند.
نظر شما